Rekabet Kanunu Kimlere Uygulanır?

Rekabet hukukunun ilk bakışta “şirketlere” uygulandığı söylemek mümkün olmakla beraber bu tür bir genelleme yeterli olmamak bir yana yanıltıcıdır da… Çünkü en doğru tanımıyla 4054 sayılı Rekabet Kanunu “teşebbüslere” , “teşebbüs birliklerine” ve “teşebbüs çalışanlarına”  uygulanmaktadır.

Kanun’un Tanımlar başlıklı üçüncü maddesinin 4. ve 5. fıkralarında “teşebbüs “ ve “teşebbüs birliği” kavramları şu şekilde tanımlanmıştır.

“…         

Teşebbüs:  Piyasada  mal  veya  hizmet  üreten,  pazarlayan,  satan  gerçek  ve tüzel kişilerle, bağımsız karar verebilen ve ekonomik bakımdan bir bütün teşkil eden birimleri,  

Teşebbüs  Birliği:  Teşebbüslerin  belirli  amaçlara  ulaşmak  için  oluşturduğu tüzel kişiliği haiz ya da tüzel kişiliği olmayan her türlü birlikleri,

... 

ifade eder."

Bu açıdan bakıldığında “teşebbüs”  kavramı nev’ine bakılmaksızın şirketleri içermenin yanısıra, bağımsız olarak iktisadi faaliyette bulunan avukat, doktor vb. gerçek kişileri içermekte, kamu teşebbüsü ile özel teşebbüs arasında ayrım yapmamaktadır. Hatta, bazı durumlarda ekonomik faaliyette bulunan idareler, belediyeler, kamu kurumları dahi teşebbüs olarak kabul edilmektedir. Nitekim Rekabet Kurumu Belko Kararı’nda belediyenin iktisadi teşekkülünün teşebbüs olduğuna hükmetmiştir. Hatta, bir kamu kurumu olan Diyanet İşleri Başkanlığı dahi hac ve umre hizmetleri açısından teşebbüs olarak kabul edilmiş ve bu konuda anılan kuruma görüş gönderilmiştir. Teşebbüs kavramı ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. “Beş Soruda Rekabet Hukuku Açısından Teşebbüs Kavramı”.

Yine aynı Kanun uyarınca teşebbüslerin bir araya geldiği her türlü oluşum da “teşebbüs birliği” olarak kabul edilmekte; kamu kurumu niteliğini haiz odalar, birlikler de bu kapsamda değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, meslek odaları ve birlikleri, federasyonlar, konfederasyonlar,  dernekler, cemiyetler, teşebbüslerin bir araya gelerek kurdukları platformlar, gruplar, meclisler ve sair oluşumlar teşebbüs birliği olarak Kanun’un uygulaması kapsamındadırlar ve rekabeti ihlal eden teşebbüs birlikleri ve üyelerine cezai yaptırım uygulanabilir. (Ayrıca bkz. “Beş Soruda Teşebbüs Birliği Kavramı”)

Yapılan en son değişikliklerle, rekabet ihlallerinin oluşumunda belirleyici etkisi olan teşebbüs çalışanlarına da şirkete verilen cezanın yüzde beşine kadar para cezası verilmesi mümkün hâle gelmiştir. Bu nedenle Kanun’un, teşebbüsteki konumuna veya teşebbüsü temsil yetkisine bakılmaksızın yönetim kurulu başkanından satış mümessiline kadar bütün şirket çalışanlarına uygulanması mümkündür. (Bkz. “Rekabet Hukuku Açısından Şirket Çalışanlarının Sorumluluğu”)

Önemli Not: Sitede yer alan yazıların tüm sorumluluğu yazarlara aittir ve www.rekabethukuku.info sitesini veya herhangi bir kurum veya kuruluşu bağlayıcı değildir. Sitedeki yazıların en doğru ve en güncel bilgileri içerdiği garanti edilemez. Yazılar yalnızca genel bilgi vermek amacını taşımaktadır; hukuki görüş olarak değerlendirilemez ve yayınlarda yer verilen görüşlerden kaynaklanabilecek olası zararlardan site, yazarlar ve editörler sorumlu tutulamaz. Rekabet hukukuna ilişkin sorunlarda konu ile ilgili avukatlara danışmanız ve/veya Rekabet Kurumu'na başvurmanız önerilir.